Jacoba Rijniera Sleyster - interview uit 1940

Jacoba Rijniera Sleijster (1859-1950)
Thomas > Thomas > Willem > Jan Jurjen > Jan Willem > Roelof > Jan Willem > Roelof

Een interview in 1940
van Jacoba Rijniera Sleyster, dochter van Roelof Sleyster

Dit is een interview van John Ditmar (een vriend van JJM vd Burgh) in 1940 gehouden met Jacoba Sleyster, die toen 81 jaar oud was, en woonde in East Franklinstreet 100, Waupun, Wisconsin, U.S.A.
Het interview werd gesproken en opgeschreven in het Engels en later vertaald door W. Jezeer, waarschijnlijk de zoon van de echtegenoot(?) van Reinira, de nicht van Jacoba Rijniera.
Klik hier voor de bron... Jezeer voegt er nog een derde pagina aan toe met een kort gedeelte uit een brief van Roelof, die hij naar de Nederlandse predikanten van de "Afscheiding" stuurde kort na zijn aankomst in Alto.

Het interview

Mijn overgrootvader werd geboren in het midden van de 18e eeuw te Zutphen, een stad gelegen aan de rechteroever van de IJssel, een rivier in Gelderland.

Vroeg in zijn leven trouwde hij met Johanna van Ouwerkerk. Zij was de dochter van een edelman [noot 1]. Dit huwelijk was tegen de wens van haar familie, want hoewel Roelof Sleyster een welgesteld man was, kon volgens de inzichten van die dagen, haar familie er toch geen genoegen mee nemen. Roelof Sleyster was wapensmid of geweermaker. Hij verwierf zich snel een groot vermogen; zijn huwelijk werd met vijftien kinderen gezegend. Het vijfde kind, Jan Willem Sleyster, mijn grootvader, werd geboren op 3 december 1792 [noot 2]. De prins van Oranje was toen nog in Nederland.

In 1793 verklaarde Frankrijk aan Nederland de oorlog, waarop mijn overgrootvader een contract tekende voor de levering van een groot aantal geweren aan de Staat. Een jaar later, 1794, werd Nederland door het Franse leger onder de voet gelopen. De zwakke tegenstand van de Nederlandse weermacht was nutteloos tegenover de grote Napoleon en zijn leger.

De prinselijke familie vluchtte naar Engeland tot de val van Napoleon te Waterlo in 1815 [noot 3]. Gedurende deze periode kwam mijn overgrootvaders familie, met honderden anderen tot de grootste armoede. Al zijn kapitaal had hij gestoken in oorlogsmateriaal, geweren en wapentuig. Hij verloor alles wat hij had, omdat er geen geld in het land was. Nimmer werd het hem terug betaald. Het land was te arm. Alles had hij verloren. Het enige wat hij kon krijgen was de betrekking van aanspreker en stadsomroeper. Op de eerste dag van januari 1814 [noot 4] trouwde Jan Willem Sleyster met Jacoba Anderson. Zij was geboren 1 april 1786 te Dieren, dochter van Arend Anderson en zijn vrouw Grada van Dijke. Deze Arend Anderson was een Engelsman, hoewel zijn voornaam Nederlands is. Hij kwam in zijn jeugd naar Nederland, kreeg verkering met een boerendochter, die hij daarna huwde. Tot zijn dood leefde hij op een boerderij nabij Dieren.

Wat betreft hun schoonzoon, mijn grootvader; kort na zijn huwelijk met Jacoba Anderson verhuisde hij naar Velp. Deze Jan Willem Sleyster was bij zijn huwelijk zeer arm, maar hij had bij de dood van zijn vrouw een aanzienlijk kapitaal. Zij stief in 1839. Zij hadden hoogstaande kinderen, van welke mijn vader, Roelof Sleyster, geboren 25 december 1825 [noot 5], de tweede zoon was. Hij werd vroeg van school genomen, teneinde zijn vader te helpen bij het schilderen. Dit deed hij tot hij 27 jaar oud was. Toen kreeg hij het hem toekomende deel van zijn moeders nalatenschap. Dit geld ging hij besteden aan zijn eigen verdere ontwikkeling. Hij werkte dag en nacht en in 4 jaar tijd had hij zijn studie zo goed als voltooid. Gebrek aan geld echter verhinderde hem dit geheel volledig te doen. Hij vertrok nu naar Amerika en vestigde zich in de Staat Wisconsin, in de stad Milwaukee. Daar werkte hij en voltooide zijn studie.

Voordat mijn vader naar Amerika ging, was hij in kennis geraakt met Johanna Liesveld. Zij was de dochter van Hendrik J. Liesveld, geb. 1-1-1794 te Arnhem en zijn vrouw Evadina Zuck, geb. 12 april 1794 te Arnhem. Deze waren gehuwd 13 november 1816 te Arnhem. Uit dit huwelijk werden vijf kinderen geboren, van welke Johanna de derde was, geb. 6 april 1822. Daar zij haar beide ouders verloor voor ze 5 jaar was, werd ze grootgebracht in het "Nieuwe Weeshuis" te Arnhem, één van de beste weeshuizen in Nederland. Zij ontving een opvoeding, beter dan haar ouders haar hadden kunnen geven. Zij was een goede huishoudster, ook een goede zangeres en muziekliefhebster. In 1847 ging ook zij naar Amerika en huwde 26 juli 1847 te Milwaukee met Roelof Sleyster.

Zij kochten een boerderij, maar hij bleek een armzalige boer te zijn. Dat was geen wonder, daar zijn eigenlijke beroep dat van schilder was. Maar daar een steeds toenemend aantal Nederlandse vrienden van hem zich als emigranten in de staat Wisconsin vestigde, ging hij spoedig vooruit. Als pionier in deze Nederlandse nederzetting deed hij veel goed, door hulp te bieden aan elk die zich in moeilijkheden bevond.

's Zondags ging hij ook preken. In latere jaren werd hij een rijk grondbezitter. Zo behoorde deze familie tot de grondleggers van de Nederlandse nederzetting in Wisconsin. De boerderij waar Roelof Sleyster en zijn vrouw leefden en waar 10 kinderen werden geboren, bleef in mevrouw Sleyster's bezit tot de tijd van haar dood.

-----------------------------

Enkele opmerkingen bij het interview:

Een bijschrift op de kopie van dit interview vermeldt: "Jacoba is dus een volle nicht van al de kinderen van Jacobus Gerardus Sleyster en Gerarda de Vries."

Enkele noten bij de tekst van het interview :

noot 1: Dit is onjuist, waarschijnlijk als gevolg van een verwisseling met een andere Ouwerkerk
noot 2: Geboortedatum J.W. Sleyster m.z.: 1-12-1792
noot 3: Datum Waterloo was vóór 1813
noot 4: Trouwdatum Jan Willem Sleyster m.z.: 1-2-1815
noot 5: Geboortedatum Roelof Sleyster m.z.: 25-12-1815

Jacoba Reinira is in 1950 gestorven