Inleiding | Roelof + Alto + Landverhuizers + Schilderij-1 + Schilderij-2 | Warnerius + citaten  | Aäron | Zwolse Courant
Philip Jacob 1819 | Berend 1829 | Jacoba brief + Jacoba interview | Shirley Sleysterboek

Roelof Sleijster (1815-1882)
Thomas > Thomas > Willem > Jan Jurjen > Jan Willem > Roelof > Jan Willem > Roelof

Emigrant naar Alto USA

Roelof (1766-1835) - Grootvader van Roelof
We gaan nog even terug in de tijd naar de grootvader van Roelof, die ook Roelof heette.
We vinden zijn doopinschrijving in het doopboek van de Walburgiskerk op 2 maart 1766.
Achter de naam van de predikant staan de namen van de dopelingen en van de ouders:


Doopboek Walburgiskerk: Roelof  [zoon van] Jan Willem Sleijster [en] Johanna Hendriks


Kerkelijke huwelijksinschrijving: Roelof Sleister J.M. [en] Johanna van Ouwerkerk J.D.
Getrouwd in de Gr. Kerk 26 nov. 1789
[Walburgiskerk]

Jan Willem (1792-....) - Vader van Roelof
De oudste zoon van deze Roelof Sleijster is Jan Willem. Hij is de vader van emigrant Roelof. Jan Willem, werd geboren in 1792. Hij was schilder (verwer) en verhuisde na korte tijd naar Velp en ook Roelof werd daar schilder.  Van hem is geen sterfdatum bekend. Er zijn sterke aanwijzingen dat ook hij naar Amerika (Alto) is geëmigreerd. Ik vond in een immigrantenregistratie van 4 mei 1858 dat John W. Sleyster (67) en Hanni (58) naar Wisconsin/Milwaukee/Franklin gaan. En tevens komt zijn naam voor op de lijst met claims op een stuk grond in Alto.
      (Tussen haakjes, ter info, dan was er ook nog Johanna Margarita , de oudste zus van Jan Willem...)


Doopboek Walburgiskerk: Jan Willem [zoon van] Roelof Sleijster [en] Johanna van Ouwerkerk - [Geb] 1e Dec. 1792
[ Meer aktes van Jan Willem, klik hier... ]

Roelof (1815-1882)

Roelof Sleijster werd in Zutphen geboren op 25 december, op eerste kerstdag, in 1815, als zoon van Jan Willem Sleijster, de verwer (schilder) die op 23-jarige leeftijd de geboorte kwam aangeven. Zijn handtekening prijkt onder de geboorteakte.


Geboorte-akte van Roelof Sleijster - 25-12-1815
[
Thomas > Thomas > Willem > Jan Jurjen > Jan Willem > Roelof > Jan Willem > Roelof ]

Toen zijn moeder overleed besloot Roelof theologie te gaan studeren. Veel daarover vind je in het boek "Landverhuizers".

Op 4 mei 1846 vertrok Roelof Sleijster uit Arnhem naar Amerika, met als doel Wisconsin. Dat was kort voor het einde van zijn studie. Hij was student bij de "afgescheiden" predikanten Brummelkamp en Van Raalte en hij vervulde een belangrijke voortrekkersrol voor de velen die van plan waren uit Nederland te vertrekken.

Na aankomst in Amerika gaf hij zijn informatie door naar Nederland. Op 25 augustus 1846 stuurde hij een brief naar ds. Brummelkamp welke is opgenomen in het boek Landverhuizers (zie het boeiende uittreksel...).

Van Raalte
Op 24 september 1846 vertrok ds. Van Raalte met een grote groep emigranten, eveneens met het doel Wisconsin, maar zijn keus stond nog niet vast. Bij aankomst in Amerika koos hij op advies van Amerikaanse vrienden voor Grand Rapids, waar hij helaas zeer veel moeilijkheden te overwinnen kreeg en waar in die eerste winter zeer velen stierven.

 

 
Johanna Liesveld
(1822-1913)

 In april 1847 vertrok Roelof's aanstaande echtgenote Johanna Liesveld uit Rotterdam met de zeilboot "Dank Caasliest".

Op de 'shiplist' staan Jansje en Dientje Liesveld, resp. 24 en 22 jaar (volgens het boek "Landverhuizers voer zij met de 'Nagasaki').

Op 4 juni 1847 kwam de boot aan in New York en op 26 juli 1847 traden Roelof en Johanna in Milwaukee / Wisconsin in het huwelijk en vestigden zich in Alto / Wisconsin.

 

Het boek Landverhuizers van P.J. Risseeuw
 
In het boek "Landverhuizers" komen heel veel aspecten van het levensverhaal van Roelof Sleijster en Johanna Liesveld aan de orde. De schrijver, Risseeuw, heeft na nauwkeurig onderzoek veel historische gegevens in dit boek verwerkt, zoals: 
   - de theologische studie in Arnhem
   - de rol van bemiddelaar om een geschikte kolonieplaats te vinden
   - de brief gericht aan "de gelovigen in Amerika"
   - de romance van Roelof en Johanna Liesveld
   - de brief van Roelof Sleijster d.d. 25 aug 1846
   - de reis van Johanna Liesveld, vertrek 11 april 1847
   - hun woonplaats in Alto / Waupun

Lees hier het uittreksel uit het boek "Landverhuizers..."


 

Citaten
uit verschillende bronnen over zijn emigratie naar Alto/Waupun/Wisconsin/USA (vert hws)

----
1846 ----

Henry S. Lucas: "Memoires en brieven van Hollandse immigranten":
Arend Jan Brusse in "Wisconsin Magazin" nr.24/1946:

Juni 1846. In Rotterdam gingen we aan boord van het zeilschip "De Hollander". Er waren 100 passagiers aan boord, van wie de helft Hollanders waren, de anderen Duitsers. Het doel van de zeven Hollandse families was om Milwaukee te bereiken. Na 40 dagen op de Atlantische Oceaan landden we in Boston. Vreemden in een vreemd land. We verstonden niemand en niemand verstond ons. Ik kon een beetje Duits spreken, evenals Roelof Sleijster, één van onze medepassagiers. Wel, zo goed als we konden maakten we een afspraak met een Duitse agent om ons naar Milwaukee te krijgen. Door onze onervarenheid wisten we niets van de route die we moesten reizen. In Boston werden we in de wagons van een goederentrein gezet, die ons langzaam naar Albany bracht. Daar aangekomen moesten we een dag wachten en stopten we bij een Duits hotel, terwijl daar ds. Isaäc N. Wyckoff voorbijging. Hij hoorde ons Hollands spreken, stopte en nam enkelen van ons mee naar zijn huis. Daar gaf Sleijster die in Arnhem theologisch student was geweest Dr. Wyckoff een brief van ds. A.C. van Raalte en ds. A. Brummelkamp, die gericht was "Aan de Geloovigen in de Vereenigde Staten van NoordAmerika". Door dit middel werden de Hollanders bekend met de Reformed Church in Amerika. In Albany namen we een immigrantenkanaalboot. De paarden gingen bijna altijd in een wandelgang. Ik wandelde een groot deel van de dag naast de boot... Na een week op de kanaalboot te zijn geweest, bereikten we Buffalo. Vandaar kwamen we, als passagiers van een stoomboot, in Milwaukee achter in juli 1846.

---- 1846 - 1847 ----

G.H. Ligterink: "De Landverhuizers"/1982:

 Sleijster nam een leidende positie in. Na een voorspoedige reis met de "Hollander" kwam men te Boston aan en reisde via Albany en Buffalo door naar Milwaukee. Sleijster kocht land te Waupun in de staat Wisconsin. In het voorjaar van 1847 trok hij op verkenning uit naar de kolonie van Van Raalte in Michigan. Het viel hem daar tegen en dat schreef hij ook direct aan ds. Scholte, die toen besloot naar Iowa te gaan. (Lees "Stem uit Pella" door H.P. Scholte, pag.3...)

 

Jacob van Hinte: "Nederlanders in Amerika"/1928/blz 151:

De trek naar Wisconsin en Illinois.

Eén van de eerste briefschrijvers, A. Hollerdijk, kocht 60 acres [1 acre=4000m2, dus totaal 24 ha] voornamelijk grasland, inclusief wat bosgrond nabij Milwaukee. In mei 1845 vestigden zich verscheidene families uit de Achterhoek in de omgeving. Sleyster en Brusse, Van Raalte's adviseurs, kwamen [in 1846] eveneens naar Wisconsin en zij vonden tien Hollandse families in Milwaukee, maar Sleyster zelf trok verder landinwaarts. Na eerst Amerikaans burger te zijn geworden, claimde hij 160 acres [64 ha] land nabij Waupun in Fond du Lac County, 86 mijl ten noordwesten van Milwaukee (zie ook de volledige kaart in pdf-formaat).

---- 1845 - 1848 ----

Elton J. Bruins: "The Dutch-immigrant congregations of Alto, Wisconsin, 1845-1900." (1988, "Origins"):

De reis
Albertus Meenk, een Gelderlander uit Winterswijk, was de eerste Hollandse immigrant die in Alto aankwam. Toen hij naar Amerika kwam in 1845, had hij op de reis van het gebied gehoord van iemand die hij ontmoet had. Hij koos om niet in Milwaukee te blijven, waar verscheidene Hollandse families zich reeds hadden gevestigd, maar hij ging verder naar Alto. In 1846 kwamen 10 families naar het gebied en vestigden zich nabij Meenk: Ter Beest, Loomans, Rensink, Vanden Bosch, Sleijster, Rikkers, Niewenhuis, Hoftiezer, Boland, en Hollendyke. In 1847 kwamen meer families aan: Bruins, Boom, Veenhuis, De Groot, Veernhout, Van Eck, en Walhuizens. Twee broers, Jan en Hendrik Straks, waren ook in 1846 aangekomen. Bijna al deze Gelderlandse families kwamen uit Winterswijk, Aalten of Dinxperloo. Meenk had ongetwijfeld teruggeschreven aan zijn familie en vrienden, daarbij emigratie aanmoedigend van veel families die hij kende.

Brieven
Een groter aanmoediging kwam van Roelof Sleijster, die in 1846 was aangekomen. Hij was een student geweest, die zich voorbereidde op de dienst in de afgescheiden kerk van Antonie Brummelkamp in Arnhem, toen hij besloot om de grote emigratie naar Amerika te vergezellen.
Op 26 augustus 1846 schreef hij aan zijn leermeester ds. Brummelkamp en prees het Alto-gebied als de plaats om te vestigen. Brummelkamp besloot om de brief te publiceren (zie het uittreksel hierboven), samen met andere, inclusief één van Van Raalte, in een pamflet getiteld "Stemmen uit Noord-Amerika met begeleidend woord van A. Brummelkamp." Brummelkamp bevorderde de emigratie van veel afgescheidenen naar Amerika, en voor Brummelkamp was het duidelijk in deze brieven, dat de trek naar Amerika de zegen van God had. Brummelkamp had dit van Sleijster te zeggen:

Deze broeder schreef ons vele brieven, van daar [Milwaukee] en van Boston en van andere stopplaatsen op zijn reis, betrekkelijk regelmatig één per elke drie weken, en we hebben niet bemerkt dat een van zijn brieven verloren is gegaan. Hij zendt ons veel belangrijke boodschappen. Ofschoon het ons pijn doet dat hij niet voorspoedig kon zijn in zijn studies, in het bijzonder daar wij hem heel graag hadden willen behouden als een prediker van het evangelie in het vaderland, in het belang van hen die moesten emigreren naar Amerika zullen zijn vooruitreizen en zijn verblijf daar en zijn activiteiten en onderzoekingen grote waarde hebben. De Heer zij met hem en zegene hem verder in dit belangrijke werk, voor het goede van veel zuchten, bezorgd zijn en beschroomd hart. Als het Gods wil is, zal hij in staat zijn daar een prediker van het evangelie te worden.

Alto
In zijn brief aan Brummelkamp had Sleijster ook geschreven om zijn toestemming om te prediken. (Er is geen bewijs dat Sleyster predikte. Hij was boer in het Alto-gebied. Hij diende als lid van de Wisconsin State Assembly in 1870.) In de korte tijd dat Sleijster in Alto was, vond hij het volkomen naar zijn zin.

Hij verwierf 80 acres en claimde nog eens 160 acres. Hij bouwde een huis voor zijn gezin en hij was in staat extra geld te verdienen met timmerwerk, schilderen en stukadoren. Geld was beperkt in omloop, zodat hij loon verdiende om de basismiddelen van bestaan te kopen en te voorzien in een thuis voor zijn gezin. Hij had een plaats gekozen voor zijn huis nabij een riviertje met fris water, maar hij kon het riviertje alleen zien vanaf een heuvel omdat het prairiegras zo hoog en overvloedig was. Hij rapporteerde: "het gebied is vruchtbaar, met zware kleigrond, met niet veel hout, maar het is voldoende om te bouwen en voor brandstof. Het land is veel gemakkelijker te cultiveren dan in andere gebieden". Hij hield ook van het ongestructureerde en vrije leven in Amerika.

Sleijster was een sterke pleitbezorger voor migratie naar het Alto-gebied. De eerste families die zich in Alto vestigden, organiseerden onmiddellijk het gemeenteleven. David E. Van Eck zette zijn huis open voor diensten tot een houten kerk gebouwd was op zijn landgoed in 1847 ...

Er is geen aanwijzing dat Roelof Sleijster de diensten leidde, maar daar hij de zegen van Brummelkamp had om te prediken, is het wel zeker dat hij wat herderlijk leiderschap gaf aan de gemeente van Alto.

G. ter Beest, M. Duven en Cornelis Veernhout verzorgden het catechetisch onderwijs. De nieuwe gemeente was verheugd dat Gerrit Baay de roep aanvaardde om haar dienaar te zijn. Baay, een student en volgeling van Hendrik P. Scholte, kwam met zijn gezin in Alto in juni 1848.

Noot van Bruins: Ofschoon Sleijster een vooraanstaand persoon was in de Alto-gemeenschap, is er geen informatie over zijn leven in Wisconsin. De familienaam is uitgestorven. De Sleijster-farm stond ongeveer anderhalve mijl ten westen van Alto-dorp.

Noot van Lucas ("Nederlanders in Amerika", p 167): Sleijster bezocht de Van Raalte-nederzetting in Michigan maar werd zo ontmoedigd door de bossen en moerassen in het Zwarte Riviergebied, dat hij besloot naar Wisconsin terug te keren.

---- 1855 ----

In De Gids, pag.491 vinden we nog een beschrijving over "De jaren van den uittogt... tusschen 1845 en 1850..." waarin ook R. Sleijster genoemd wordt "die ons land niet verliet uit tijdelijke behoefte, maar als diaken zijner gemeente..."
(Lees hier meer...)


In Alto waren een jaar eerder reeds enkele Nederlanders neergestreken
Hieronder staan de eerste twee pagina's van het Lidmatenboek
van de Gereformeerde gemeente in Alto
(in 1846: ...Sleijster...)


 

 (Transcriptie)

Lidmaten Boek
der
Gereformeerde Gemeente
Alto


De eerste Hollander kwam in 1845, Mr.
Albert Meenk; in 1846 de ...gezinnen van
Looman, Meenk en Hollendijke.



Volgens besluit van de Kerkenraad werd de leeraar Rev. J.T. Zwemer verzocht een nieuw lidmaten boek aan te leggen, dewijl aan het oude deze en gene geregelde opgaven ontbreken; met eenige historische aantekeningen. 1866.




- 2 - Albertus Smeenk kwam in 1845 te Alto.

Korte Geschiedenissen der Gemeente
opgetekend door Rev. J.T. Zwemer, 1886

1846 - Gedurende dit jaar kwamen de volgende personen: Br. Beest, Sleijster, van den Bosch, Rijkers, Boland, Hoftiezer, J. R....,Nieuwenhuis,


1847 - Tijdens dit jaar vermeerde het getal der settlers gestadig; onder andere kwamen de ...gezinnen:
Loosman, Van Eck, Wallhuizen, C.Boom, H.Bruins, ....


Gedurende dit jaar begon men geregelde godsdenstbijeenkomsten te houden ten huize van mr. A. van Eck.
De broeders H.G. ter Beest en Veenenhoudt stichtten de vergadering door beurtelings voor te gaan.

In Febr. '48 kwamen M. Duven....


Alto in Googlemaps...


Alto in Googlemaps (klik)...
In 2013 vond ik in Googlemaps de plaats terug waar Roelof Sleyster woonde. Het huis lijkt er nog te staan. Helaas is
Streetview nog niet over deze binnenwegen gereden. Roelof's overbuurman was Gerrit Duitman. In 1886, enkele jaren
nadat Roelof en Gerrit gestorven waren, trouwden hun kinderen Henry Duitman en Evadina Margaretha (Effie) Sleyster
met elkaar. Roelof's oudste dochter Mary Evadina trouwde reeds in 1867met Garret Ramaker. Zij bleven in het ouderlijk
huis wonen.


Dit is een deel van de originele landkaart van Alto (Klik hier voor de complete originele kaart...)
Dit is blijkbaar de kaart die in de jaren 1840 gebruikt werd voor de "claims". Op de kaart van 1862... is te zien dat er al
heel wat in de eigendomssituatie veranderd is. De naam Sleyster ontbreekt bijv. in het stukje grond ten zuidwesten van
 zijn huisperceel.

---- 1846-1870 ----

Ds. John H. Karsten/1897/over Alto:

   ... mannen als Van Raalte en Scholte dienden als sterren om de mensen die moesten volgen te leiden. Het is zeker dat religieuze visies iets te doen hadden met het bepalen van hun keuze...

In Wisconsin vestigden de Hollanders zich niet op dezelfde manier als in Michigan of Iowa. De pioniers hadden geen leiders. Individualisme karakteriseerde de beweging...

Een aantal Hollanders bekleedde hoge en invloedrijke posities in de Staat.... De volgende hebben posities van openbaar vertrouwen bekleed... ...Roelof Sleyster, lid van de Assembly, 1870 ...

Alto, liggend in een gemeente van dezelfde naam in de zuidwesthoek van Fond du Lac County, 6 mijl ten westen van Waupun, 68 mijl van Milwaukee, aan de Chigaco-Milwaukee-St.Paul-Railroad, werd gesticht in 1846 door Hollanders, voornamelijk uit de provincie Gelderland. De eerste Hollandse pioniers van Alto waren Albert Meenk en Nelson Hollerdyk, die aankwamen in 1845.

Het land rondom Alto bestaat meestal uit openingen in de bossen in het oostelijk deel van de nederzetting, maar het westelijk deel is een vruchtbare prairie die veel opbrengst geeft.

 Zonder veel bekendheid met de bodem van de Staat, stuntelden de Hollandse pioniers op goed geluk op deze prachtige plaats. Eerst lag Alto, voor de spoorlijn kwam, uitzonderlijk geïsoleerd. Maar hun kerkelijke relaties redden de kolonisten van een knellende isolatie. Zij vormden al vroeg een gemeente van de Reformed Church in Amerika onder het leiderschap van ds. Gerrit Baay uit Apeldoorn. Zijn kleine blokhut diende hem en zijn gezin als verblijfplaats en de Hollandse gemeenschap als huis van aanbidding, en als school. Het was in díe blokhut dat het religieuze leven van de kolonisten haar eerste richting ontving. Eerste invloeden sterven nooit. Alto voelt nog steeds de effecten van die goddelijke en toegewijde man, die slechts te spoedig werd weggenomen van de aarde in de hemel. Hij arbeidde slechts anderhalf jaar onder zijn volgelingen in Alto. Wij geloven dat dit vaste standpunt voor onderwijs en noodzakelijke godsvrucht deze gemeenschap redde van wurgend materialisme.

De Reformd Church is altijd de grootste kerkorganisatie geweest, ofschoon in de loop van de tijd een Hollandse Presbyteriaanse en een Christian Reformd Church ontstonden....

De gehele gemeenschap van Alto is op een paar uitzonderingen na gevestigd door Hollanders. Een aantal Hollandse families hebben zich gevestigd in de stadjes Waupun en Metomen. Openbare religieuze diensten worden alle gevonden in de Hollandse taal, ofschoon de mensen volkomen geamerikaniseerd zijn in alles, behalve in het gebruik van het Engels. De jongere generatie echter spreekt Engels in het dagelijkse leven.

---- 1881 ----

20-1-1881 Uittreksel uit het testament van Roelof Sleyster van de stad Alto:

Ten eerste ... aan mijn vrouw Johanna H. Sleyster al mijn persoonlijke bezittingen en ...

Ten tweede ... aan dochter Mary E. Ramaken, vrouw van G. Ramaken, aan mijn zoon W.W. Sleyster, aan mijn dochter Johanna H. Stelsel, vrouw van G.S. Stelsel, aan mijn zoon Avon L. Sleyster, aan mijn zoon Ralph H. Sleyster, aan mijn dochter Coba R. Sleyster, aan mijn zoon Henry J. Sleyster, aan mijn dochter Evie H. Sleyster, aan mijn zoon Benjamin U. Sleyster gelijkelijk te verdelen tussen hen en hun erfgenamen...

Enkele luchtfoto's van Bing-maps in birdview 


De woningen van Roelof Sleijster en Gerrit Duitman


De woning van Roelof Sleijster


De First Reformed Church en de Alto begraafplaatsMeer over de Alto begraafplaats...

Roelof | Schilderij-1 | Schilderij-2 | Alto | Landverhuizers | Aaron | Brief Jacoba | Interview JacobaOverzicht.pdf